Gry planszowe

 

Home
Up

Jakiś czas temu, głównie ze względu na dzieci, zacząłem się też interesować grami planszowymi. Oczywiście nie mam tu na myśli gier typu Grzybobranie, czy nawet Chińczyk, tylko "poważne" planszówki, zwane z angielska "designer boardgames". Niektórym planszówka kojarzy się tylko z Monopoly, a to jest to dzisiaj olbrzymi rynek, na którym premiery corocznie ma wiele nowych tytułów, odbywają się targi (najważniejsze to póki co Spiel w Essen) i przyznawane są nagrody.

Pierwszą grą, która mnie na poważnie wciągnęła jest "Wsiąść do Pociągu", znana na świecie jako "Ticket to Ride". Uważam, że jest to świetna gra, z bardzo dobrze zbalansowanym elementem losowości i strategii, na dodatek posiadająca element edukacyjny (mapy różnych części świata). Dostępnych jest do niej wiele dodatkowych map, a sama występuje też w kilku wersjach, z których najciekawszą co do wyglądu jest chyba Märklin, gdzie na kartach znajdują się obrazki modeli kolejowych tytułowej firmy.

horizontal rule

Druga gra to równie dobrze, albo i jeszcze lepiej znany tytuł - Carcassonne. W swoim założeniu bardzo prosta - układamy "mapę" średniowiecznych miast z losowo wybieranych płytek, stawiając na jej elementach swoich poddanych i zarabiając w ten sposób punkty. Reguły proste jak drut, ale kombinowania jest dużo, jeżeli chcemy wygrać. Dostępne jest do niej wiele dodatków i kilka odmian wersji podstawowej ze zmienionymi regułami.

Obecnie w kolekcji posiadam:

bullet

Carcassonne edycja polska - stara,

bullet

wszystkie polskie dodatki w starej wersji,

bullet

dodatek Carcassonne The Tower w wersji skandynawskiej,

bullet

komplet mini dodatków w wersji skandynawskiej,

bullet

Carcassonne edycja 2014 w wersji skandynawskiej (v. 2.0),

bullet

mini dodatek Carcassonne Phantom,

bullet

Carcassonne Sudsee (Morza Południowe) - wydanie niemieckie,

bullet

Carcassonne Goldraush (Gorączka Złota) - wydanie niemieckie,

bullet

Carcassonne Star Wars - wydanie międzynarodowe,

bullet

Carcassonne Mayflower - wydanie niemieckie,

bullet

Carcassonne: Hunters & Gatherers (Łowcy i Zbieracze) - wydanie amerykańskie Z-Man z 2014 r.,

bullet

Dzieci z Carcassonne (obecnie wydane już jako Carcassonne Junior z nowymi grafikami),

bullet

Carcassonne Die Stadt - wydanie niemieckie w drewnianym pudełku,

bullet

Carcassonne Over Hill and Dale - wydanie amerykańskie,

bullet

Carcassonne Amazonas - wydanie niemieckie,

bullet

Carcassonne fur Zwei - wydanie niemieckie,

bullet

Carcassonne Safari - wydanie polsko/czesko/słowackie,

bullet

Car(d)cassonne - wersja karciana, - wydanie amerykańskie,

bullet

Zamek (czyli polskie wydanie Carcassonne The Castle) z dodatkiem Sokół,

bullet

Carcassonne Łowcy i Zbieracze - wydanie polsko-czeskie z 2020 r.,

bullet

Carcassonne wersja jubileuszowe 20 lat,

bullet

Carcassonne Winter Edition,

bullet

Mgłą nad Carcassonne - samodzielna gra, a jednocześnie dodatek do gry podstawowej,

bullet

Carcassonne edycja 2022 (v.3.0).

A były jeszcze wydane:

bullet

Carcassonne - Ark of the Covenant (Arka Przymierza) - praktycznie już nie do kupienia,

bullet

Carcassonne - The Discovery - wersja gry przerobiona przez Leo Coloviniego,

bullet

Carcassonne - Wheel of Fortune (Koło Fortuny) - jeszcze bardziej losowa wersja gry,

bullet

Carcassonne Dice Game - wersja kościana.

Podstawowe Carcassonne było też wiele razy wydawane w pakietach (tzw. Big Box), czyli w kombinacji z różnymi dodatkami. Istnieje też cała masa mikro dodatków, składających się najczęściej z kilku nowych płytek.

W 2014 r. ukazała się odświeżona wersja Carcassonne ze zmienioną grafiką. Trochę zmieniono też zasady, dodając postać opata. Aktualnie dostępne jest już trzecie wydanie (zmiany są tylko kosmetyczne) i wydanie jubileuszowe, zawierające mały dodatek i zmienione grafiki płytek.

Poniżej znajduje się porównanie przykładowego układu płytek.


Wersja pierwotna z 2000 r.


Nowa wersja z 2014 r.


Jeszcze nowsza wersja z 2022 r. z nową grafiką na pudełku


Wersja na 20 lecie Carcassonne

Na razie nowa wersja do końca mnie nie przekonuje. Niby jest bardziej wyrazista i kolorowa, ale czy na pewno ładniejsza?

Do podstawowej gry Carcassonne powstało też 9 dużych dodatków:

bullet

Karczmy i Katedry,

bullet

Kupcy i Budowniczowie,

bullet

Księżniczka i Smok,

bullet

Wieża,

bullet

Opactwo i Burmistrz,

bullet

Katapulta,

bullet

Mosty, zamki i bazary,

bullet

Owce i Wzgórza,

bullet

Hrabia, Król i Rzeka,

bullet

Cyrk Objazdowy.

Carcassonne zawdzięczamy też jedno - figurkę Meepla (umowny skrót od My People), które od tego czasu były w mniej lub bardziej zmienionej postaci wykorzystane w wielu grach i są symbolem Carcassonne.


Od lewej: podstawowy meeple, duży meeple, budowniczy, świnka, burmistrz, pasterz, obora, wóz i opat z wersji 2014.


Od lewej: meeple gigant z Dzieci z Carcassonne, meeple z Die Stadt, pionier z Mayflower, południowiec z wysp, kowboj z gorączki złota i jego namiot.


Od lewej: Hrabia, Księżniczka, Smok, Czarodziej, Wiedźma, bandyta i kurier. Wszystkie z dodatków do Carcassonne.


To jeszcze akrylowe meeple z dodatku Phantom.


I meeple z Hunters&Gatherers wraz z chatką i dyskiem do odznaczania tygrysów.


Słoń i mały meeple z Safari, łódka, meeple i chatka z Amazonas

Gdyby pozbierać wszystkie, różne gry, to trochę tego drewna by już było, szczególnie z murami i wieżami z Die Stadt.

Poniżej, zamieszczam do porównania, przykładowy układ płytek z innych wersji Carcassonne. Na ile się da odpowiadają tym, które znajdują się powyżej.


Edycja zimowa (ma 12 dodatkowych płytek, a w wersji 2.0 dodatek Rzeka)


Hunters & Gatherers (edycja 2014)


Łowcy i Zbieracze (edycja 2020)


Die Stadt (The City)


Mayflower


South Sees


Goldrush


Over Hill and Dale


Star Wars


Ark of the Covenant (samoróbka)


Amazonas - tyle, że bez Amazonki


Safari - bez płytki startowej


Mgła nad Carcassonne - samodzielna gra i jednocześnie rozszerzenie

horizontal rule

Trzecia gra, to polska premiera z roku 2014 - Osadnicy: Narodziny Imperium Ignacego Trzewiczka. Jest to gra karciana, w której budujemy cywilizację (jedną z dostępnych 4) walcząc z innymi graczami lub z losem (gra jest w wersji dla 1-4 osób). Sama jej idea nawiązuje mocno do niegdysiejszego przeboju komputerowego firmy BlueByte, czyli Settlers, co jest zawarte nawet w nazwie. Wydaje się, że gra ma bardzo duży potencjał, co widać po tym, jak pnie się w rankingach na BoardGameGeek, choć najlepsze czasy ma już za sobą. Ma już wiele wydań obcojęzycznych, ukazały się też trzy małe dodatki i trzy nowe frakcje - Atlantydzi, Aztekowie i Amazonki.

horizontal rule

Czwarta gra, to nowość i jednocześnie przebój z roku 2016, czyli Terraformacja Marsa. Gra początkowo niepozorna, zaprojektowana przez rodzinę Szwedów, ukazała się bez wielkiego nakręcania marketingowego. Wdrapała się w szybkim tempie na szczyty list przebojów, zajmując obecnie piąte miejsce.

Naszym zadaniem jest dostosowanie Marsa do tego, by mógł być zamieszkany przez ludzi. W ciągu wielu pokoleń nasza korporacja (mamy do wyboru kilkanaście) będzie wprowadzała życie projekty (projekt to jedna z ponad 200 kart), po to, aby podnieść średnią temperaturę dobową do +8ºC, poziom tlenu w atmosferze do 14% i umieścić na powierzchni 9 oceanów. Przy okazji możemy otrzymać punkty za wiele dodatkowych elementów. Co ciekawe, gra ma tryb dla jednego gracza, który zupełnie odmienia jej obliczę - w 14 pokoleń (tur) musimy sterraformować Marsa. Oprawa graficzna gry jest trochę dyskusyjna, wszystko praktycznie zrobili sami bracia Fryxelius.


Mars po udanej terraformacji w trybie solo

Grę w Polsce wydało, równocześnie ze światową premierą, wydawnictwo Rebel, któremu udało się w 1.5 miesiąca sprzedać cały nakład. Do TM ukazało się już kilka dodatków.

A ponieważ wydawnictwa lubią monetyzować popularne tytuły, to niedawno ukazała się bardziej "karciana" wersja gry pod tytułem Ekspedycja Ares, trochę wzorowana na Race for the Galaxy, a w tym roku powinna ukazać się też wersja "kościana".

horizontal rule

I jeszcze jedna - trochę nietypowa gra. Niestety trudno ją kupić, gdyż została póki co wydana tylko metodą trochę chałupniczą w USA. Na dodatek autor pokłócił się z właścicielami wydawnictwa, swoimi rodzicami, odszedł z firmy i nie wiadomo, co będzie dalej.

Leaving Earth - gra o wyścigu kosmicznym. Dosyć realistycznie oddaje warunki podboju Układu Słonecznego przez konkurujące ze sobą agencje kosmiczne. Dla potrzeb gry historia została trochę naciągnięta i mamy aż 5 agencji kosmicznych, które w roku 1956 ruszają ku gwiazdom. Przy czym może się okazać, że np. loty załogowe są niemożliwe (promieniowanie kosmiczne) albo znajdziemy życie w kosmosie.

Naszym celem jest spełnienie losowo wybranych misji, takich jak np. wysłanie człowieka w kosmos, czy lądowanie na Księżycu. Do dyspozycji mamy różne rakiety, kapsuły, sondy i lądowniki, których technologie trzeba opracować i za nie zapłacić, a także astronautów/kosmonatów, których trzeba zatrudnić. A, że takie badania są pionierskie, to często będziemy walczyć z pechem. Co dla mnie ważne, gra ma też tryb dla pojedynczego gracza. Grając w nią można odnieść trochę wrażenie jakbyśmy mieli do czynienia z symulatorem, a sama gra jest często porównywana do Kerbala.

Sama gra jest dosyć specyficzna i może nie zawiera super mechaniki, ale za to klimat, gdy wcielamy się w inżyniera lotów kosmicznych i musimy odliczać parametry misji jest super. Oczywiście wymaga to trochę matematyki i nie każdemu będzie odpowiadać.

Do gry jest też dostępny dodatek, w którym możemy podbijać zewnętrzne planety Układu Słonecznego, pt. Outer Planets.

oraz dodatek Stations wprowadzający wiele nowych mechanik.

horizontal rule

Kolejne gry, o których chciałbym wspomnieć, to dzieła jednego autora - Uwe Rosenberga. Zaczął on swoją karierę od imprezowej gry karcianej Fasolki, ale to nie jest najważniejszy punkt w jego dorobku. Na znacznie bardziej zaszczytnym miejscu znajdują się gry takie jak Agricola, Le Havre, Ora et Labora czy At The Gates of Loyang (są to gry z tzw. serii żywieniowej) oraz Kawerna. Na swoim koncie ma on też kilka pozycji specjalnie dla 2 graczy - Le Havre Port Śródlądowy, Agricola Chłopi i Ich Zwierzyniec, czy Patchwork.

horizontal rule

W swojej kolekcji mam też wiele innych gier, takich, jak np. Dominion, Star Realms, Suburbia, Brass w obu wersjach czy np. Wojna Narodów.

Co ciekawe, życie zatacza pewien krąg. Przed rewolucją komputerową ludzie grali w planszówki. Potem ich znaczenie zmalało na rzecz gier elektronicznych. Dzisiaj gry planszowe przeżywają renesans, ale co ciekawe, za wieloma z nich stoją też ich elektroniczne wersje. Tak jest np. z Ticket to Ride, Carcassonne czy grami Rosenberga. Twórcy tych wersji szczególnie upodobali sobie urządzenia mobilne, a nie pomylę się chyba, gdy dodam, że najlepsze wersje planszówek są na iOS, a w szczególności na iPadzie.

©2022 Bartłomiej Prędki
Ostatnio zmodyfikowane: 2022-03-02